- Euromonitor cho rằng tăng trưởng thị trường thịt sẽ giảm tốc với CAGR ở mức thấp, 4,1% cho giai đoạn 2024-28, do tăng trưởng tiêu thụ các loại thịt mới như bò, dê không đủ bù đắp cho sự bão hòa trong tiêu thụ thịt heo, gia cầm – các sản phẩm tiêu thụ chính ở Việt Nam.
- Mặc dù miếng bánh chung khó nở mạnh, tiềm năng chuyển đổi tiêu dùng từ thịt nóng sang thịt mát tại Việt Nam vẫn thu hút nhiều thương hiệu lớn tham gia vào. Tuy vậy, thị trường còn vấp phải những điểm nghẽn như thói quen tiêu dùng lâu năm cho thịt nóng ở chợ cùng giá bán cao của thịt mát đóng gói trong chuỗi.
- Tốc độ phát triển kênh siêu thị hiện đại đi kèm khả năng lan tỏa lợi ích thịt mát đến ý thức tiêu dùng toàn dân là chìa khóa mở cửa tiềm năng của thị trường này trong dài hạn, tương ứng với cơ hội đầu tư cho các cổ phiếu thịt mát như MML, VSN.
- Nhà đầu tư cũng cần chú ý đến sự phát triển thị phần các hệ thống siêu thị liên quan đến các nhà SX thịt mát như Co.op Mart (VSN), BHX, Lan Chi, Go! (CP, G),Winmart (MML) cho các quyết định đầu tư liên quan đến những cổ phiếu này do tính cạnh tranh gay gắt khiến một nhãn hàng thịt thường chỉ phân phối ở 1 vài chuỗi siêu thị nhất định mà họ tự phát triển.
Thị trường thịt vào pha tăng trưởng chậm lại khi tiêu thụ đầu người cho thịt heo đạt ngưỡng giới hạn
Giá trị thị trường thịt Việt nam ghi nhận tăng trưởng CAGR giai đoạn 2018-23 đạt 4,4%/năm, tương ứng 327,7 nghìn tỷ đồng, chủ yếu được dẫn dắt bởi thịt bò, dê, gà (Hình 1, 2), nhờ nhận thức cao hơn về sức khỏe và xu hướng tập thể thao, hạn chế thức ăn nhiều mỡ, cholesterol. Cho giai đoạn 2024-28, chúng tôi cho rằng thị trường thịt bò và dê vẫn tiếp nối vai trò dẫn dắt của mình khi tiêu thụ đầu người chưa cao đi kèm sự phục hồi du lịch với nhiều du khách từ các nước có văn hóa ẩm thực gắn liền với hai loại thịt này hơn. Trong khi đó, thịt heo hay gia cầm đã vào ngưỡng bão hòa về tiêu thụ đầu người khi so sánh với các quốc gia trong khu vực tương đồng văn hóa ẩm thực như Trung Quốc, Thái Lan, Philippines, Lào, Campuchia… (Hình 3)
Euromonitor cho rằng tăng trưởng thị trường thịt sẽ giảm tốc với CAGR ở mức thấp, 4,1% cho giai đoạn 2024-28, do tăng trưởng tiêu thụ các loại thịt mới như bò, dê không đủ bù đắp cho sự bão hòa trong tiêu thụ thịt heo, gia cầm – các sản phẩm tiêu thụ chính ở Việt Nam.
Thị trường thịt mát là xu hướng thế giới nhưng vấp phải điểm nghẽn để cụ thể hóa tiềm năng lớn tại thị trường Việt Nam
Mặc dù khả năng tăng trưởng quy mô thị trường thấp như đề cập trên, chúng tôi vẫn nhận thấy làn sóng gia nhập/tăng đầu tư ở thị trường thịt từ các ông lớn như Vissan, MeatDeli, HAG, Hòa Phát, CP, Vilico. Điều này đến từ tiềm năng dịch chuyển tiêu dùng từ thịt nóng sang thịt mát, được đóng gói bởi các đơn vị uy tín trong dài hạn, cụ thể hơn:
- Việc thịt nóng chủ yếu buôn bán ở chợ, không rõ nguồn gốc trong khi thịt mát được đóng gói, sản xuất bởi các đơn vị uy tín bán trong chuỗi siêu thị. Do đó, sự tăng trưởng của các kênh siêu thị hiện đại so với chợ thúc đẩy tăng trưởng ngành thịt mát (Hình 5).
- Nhận thức người tiêu dùng ngày càng cao liên quan đến thịt mát tốt cho sức khỏe, rõ ràng nguồn gốc hơn thịt nóng (*)
Theo Euromonitor, tỷ trọng tiêu thụ thịt mát Việt Nam đang ở mức thấp đạt ~9,0% tính đến 2023 (Hình 4), so với các quốc gia phát triển ví như Trung Quốc, đạt ~40% tính đến năm 2017, theo nhóm nghiên cứu của Đại học Nông nghiệp Nanjing, Trung Quốc.
(*) Thịt tươi được phân loại bao gồm thịt tươi nóng, thịt tươi ướp lạnh và thịt đông lạnh.
Thịt tươi nóng có nguồn gốc từ động vật mới giết mổ, xác động vật được chuyển trực tiếp đến các chợ địa phương để bán trong ngày. Ở Việt Nam, các chợ như vậy chủ yếu nằm rải rác ở các thành phố nhỏ, thị trấn và làng mạc. Theo quan niệm truyền thống, người tiêu dùng cho rằng thịt tươi nóng có ưu điểm là độ tươi cao cùng với màu hồng và hương vị thơm ngon.Tuy nhiên, thịt tươi nóng cũng có nhược điểm là thường ít mềm và có nguy cơ nhiễm khuẩn.
Thịt tươi ướp lạnh là thịt được làm lạnh ngay lập tức để ổn định nhiệt độ trong khoảng 0 ~ 4°C trong vòng 24 giờ sau khi giết mổ và cũng duy trì nhiệt độ này trong quá trình chế biến, vận chuyển và cho đến khi người tiêu dùng mua. So với thịt tươi nóng, thịt tươi mát vệ sinh hơn do ức chế sự phát triển của vi khuẩn và mềm hơn do quá trình ủ lâu. Ngành thịt tươi mát đang chiếm tỷ trọng ngày càng tăng ở các thành phố vừa và lớn.
Thịt đông lạnh là thịt sau khi giết mổ được đông lạnh ở nhiệt độ -15 ~ -20°C sau khi làm lạnh và thường được bảo quản ở nhiệt độ -18°C. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho việc vận chuyển và xuất khẩu lâu dài
Tuy nhiên, thị trường còn vấp phải những điểm nghẽn khiến tiềm năng lớn chưa được cụ thể hóa:
+ Thói quen tiêu dùng thịt nóng gắn liền với chợ lâu năm: Nhiều người dùng (đặc biệt Gen X) vẫn giữ thói quen mua thịt nóng, tức thịt không được bảo quản bằng thiết bị làm mát, bán khắp các sạp chợ. Nhiều điểm bán thịt còn xen lẫn trong khu vực đông dân cư, trưng bày khá đơn giản, không có phương thức bảo quản nào ngoài treo miếng thịt lên sạp gỗ mặc cho khói bụi và côn trùng.
+ Giá bán: Các nhà phát triển thịt mát tại Việt Nam phải duy trì một cấu trúc chi phì cồng kềnh trong vận hành nhà máy sản xuất, nhập chi phí thức ăn chăn nuôi, con giống tới hệ thống kho bảo quản, bao bì và chiết khấu ở các điểm bán lẻ hiện đại. Do đó, giá bán đầu ra thường ở mức cao hơn so với chợ nhằm đảm bảo lợi nhuận. (Hình 6, 7)
Ngoài ra, tình hình cạnh tranh gay gắt trên thị trường thịt mát (CP, Hòa Phát, Vissan, MeatDeli, BaPi, HAG…) trong khi quy mô miếng bánh chưa đủ lớn cũng khiến các doanh nghiệp lao vào vòng xoáy doanh thu không cao và mức lời mỏng trong vài năm gần đây. (Hình 7)
Lưu ý: Các doanh nghiệp kinh doanh thuần thịt mát như MML hay VSN thường có biên LN gộp cao hơn các doanh nghiệp kinh doanh heo sĩ như BAF, DBC do cấu trúc chi phí kinh doanh thịt mát đóng gói B2C tại siêu thị cao hơn phân phối B2B đến hộ kinh doanh nhỏ lẻ. Ví dụ: Chi phí nhân viên, hỗ trợ bán hàng.
Vì thế, tốc độ phát triển kênh siêu thị hiện đại đi kèm khả năng lan tỏa lợi tích thịt mát đến ý thức tiêu dùng toàn dân là chìa khóa mở cửa tiềm năng của thị trường này trong dài hạn, tương ứng với cơ hội đầu tư cho các cổ phiếu thịt mát như MML, VSN.
Nhà đầu tư cũng cần chú ý đến sự phát triển thị phần các hệ thống siêu thị liên quan đến các nhà SX này như Co.op Mart (Vissan), BHX, Go!, Lan Chi (CP, G),Winmart (MML) cho các quyết định đầu tư liên quan đến những cổ phiếu này do tính cạnh tranh gay gắt khiến một nhãn thịt thường chỉ phân phối ở 1 vài chuỗi siêu thị nhất định mà họ tự phát triển
