Việt Nam tiếp tục nằm trong danh sách giám sát tiền tệ
Không có đối tác thương mại lớn nào của Mỹ thao túng tiền tệ: Ngày 14/11/2024, Bộ Tài chính Mỹ đã ban hành báo cáo về “Chính sách kinh tế vĩ mô và ngoại hối của các đối tác thương mại lớn của Mỹ” (sau đây gọi tắt là Báo cáo), đánh giá 4 quý đến tháng 6/2024 (kỳ đánh giá). Trong báo cáo này, Bộ Tài chính Mỹ nhận thấy không có đối tác thương mại lớn nào đáp ứng cả 3 tiêu chí (thặng dư thương mại song phương đáng kể với Mỹ, mất cân đối cán cân vãng lai và can thiệp một chiều trên thị trường ngoại hối) theo Đạo luật Xúc tiến và thực thi thương mại năm 2015 (sau đây gọi tắt là Đạo luật 2015) hoặc tham gia vào các hành vi theo Điều 3004 của Đạo luật 1988 (sự phát triển tiền tệ, thông lệ tỷ giá hối đoái, tỷ lệ dự trữ ngoại hối, kiểm soát vốn và chính sách tiền tệ) trong kỳ đánh giá.
Việt Nam vẫn nằm trong danh sách giám sát tiền tệ của Mỹ: Như chúng tôi đã đề cập trong báo cáo Cập nhật Vĩ mô ngày 24/06/2024, Việt Nam vẫn nằm trong danh sách giám sát tiền tệ (danh sách giám sát thao túng tiền tệ) của Bộ Tài chính Mỹ trong kỳ đánh giá này, cùng với 6 nền kinh tế khác cũng nằm trong danh sách gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Đài Loan, Singapore, Đức và Hàn Quốc (loại bỏ Malaysia và bổ sung Hàn Quốc vào danh sách giám sát).
Việt Nam vượt 2 trong 3 tiêu chí của Đạo luật 2015: Trong kỳ đánh giá lần này, Việt Nam tiếp tục vượt ngưỡng 2 trong 3 tiêu chí của Đạo luật 2015, bao gồm “thặng dư thương mại song phương đáng kể với Mỹ” và “thặng dư cán cân vãng lai cao”.
Đánh giá cho kỳ gần nhất (theo Đạo luật 2015) như sau:
1) Thặng dư thương mại song phương đáng kể với Mỹ đạt ít nhất 15 tỷ USD: Theo Báo cáo, Việt Nam ghi nhận thặng dư thương mại hàng hóa và dịch vụ với Hóa Kỳ đạt 112 tỷ USD (thặng dư thương mại hàng hóa 113,3 tỷ USD và thâm hụt thương mại dịch vụ 1,6 tỷ USD) trong kỳ đánh giá, đứng thứ ba trong số 21 đối tác thương mại hàng đầu của Mỹ (sau Trung Quốc với 247 tỷ USD và Mexico với 159 tỷ USD) và gấp 7,5 lần so với tiêu chí.
2) Thặng dư cán cân vãng lai lớn hơn 3,0% GDP: Trong kỳ đánh giá lần này, Việt Nam đã ghi nhận “thặng dư cán cân vãng lai cao” đạt 24 tỷ USD, tương đương 5,4% GDP, theo số liệu từ Báo cáo.
3) Can thiệp một chiều trên thị trường ngoại hối, kéo dài trong ít nhất 8 tháng trong số 12 tháng, với lượng mua ngoại tệ ròng lớn hơn 2% GDP: Việt Nam không vi phạm tiêu chí “can thiệp một chiều trên thị trường ngoại hối” trong kỳ đánh giá lần này. Theo Báo cáo, trong kỳ đánh giá, lượng bán ròng dự trữ ngoại hối của NHNN đạt 1,5% GDP (tương đương 6,0 tỷ USD).
Việt Nam sẽ vẫn nằm trong danh sách giám sát tiền tệ của Bộ Tài chính Mỹ trong hai kỳ đánh giá tiếp theo: Một nền kinh tế sẽ được loại khỏi Danh sách giám sát khi chỉ vượt ngưỡng 1 trong 3 tiêu chí (hoặc không vượt tiêu chí nào) trong 2 kỳ đánh giá liên tiếp. Vì vậy, Việt Nam sẽ vẫn nằm trong danh sách giám sát của Bộ Tài chính Mỹ trong 2 kỳ đánh giá tiếp theo (4 quý tính đến tháng 12/2024 và 4 quý tính đến tháng 6/2025).
Chúng tôi cho rằng việc nằm trong danh sách giám sát của Bộ Tài chính Mỹ sẽ không ảnh hưởng nhiều đến Việt Nam. Tuy nhiên, kết quả bầu cử tại Mỹ và thặng dư thương mại ngày càng tăng của Việt Nam với Mỹ (tăng từ 56 tỷ USD năm 2019 lên 112 tỷ USD trong kỳ đánh giá này) có thể ảnh hưởng đến chính sách thương mại và tiền tệ của Việt Nam. Vào tháng 12/2020, chính quyền ông Trump từng xem Việt Nam là quốc gia thao túng tiền tệ, nhưng quyết định này đã được chính quyền ông Biden gỡ bỏ vào tháng 4/2021. Chúng tôi cho rằng Việt Nam có thể cần tăng cường nhập khẩu từ Mỹ để hạn chế chênh lệch cán cân thương mại với Mỹ. Ngoài ra, NHNN sẽ cần tiếp tục làm việc với Bộ Tài chính Mỹ về vấn đề tiền tệ
