Chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ cho nhiệm kỳ 2025-2029 sẽ sớm có kết quả cuối cùng sau cuộc tổng tuyển cử vào ngày 05/11/2024. Với ảnh hưởng kinh tế và chính trị của Hoa Kỳ, kết quả bầu cử sẽ là một sự kiện quan trọng có tác động sâu rộng đến các quốc gia khác, bao gồm cả Việt Nam. Trong ngắn hạn, các tác động sẽ có thể được quan sát đầu tiên trên thị trường tài chính (cổ phiếu, trái phiếu và ngoại hối). Sau đó, các tác động kinh tế và chính trị rộng lớn hơn sẽ dần lộ diện.
Các cuộc thăm dò gần đây cho thấy một cuộc đua sát sao giữa các ứng cử viên hiện tại từ Đảng Dân chủ (Kamala Harris) và Đảng Cộng hòa (Donald Trump). Kamala Harris được xem là ứng cử viên sẽ tiếp tục di sản của người tiền nhiệm Đảng Dân chủ, Joe Biden, do đó có thể ít tạo ra các nguy cơ về sự mất ổn định. Ngược lại, sự trở lại của Donald Trump, nếu được bầu, sẽ tạo cơ hội cho ông tiếp tục các chính sách được xem là đã làm gián đoạn quan hệ thương mại quốc tế kể từ năm 2018.
Tóm lại, về phát triển kinh tế trong nước, trong khi Trump tập trung vào việc giảm thuế thu nhập cho doanh nghiệp & cá nhân và giảm thiểu các quy định cho doanh nghiệp, Harris nhấn mạnh việc tăng thuế thu nhập doanh nghiệp – đặc biệt là tăng thuế đối với người giàu – và mở rộng phúc lợi cho người lao động nhằm giảm bất bình đẳng thu nhập. Trong chính sách kinh tế đối ngoại, Trump tiếp tục ủng hộ việc mở rộng chiến tranh thương mại, áp thuế suất nhập khẩu đối với tất cả các quốc gia, với trọng tâm là hàng hóa Trung Quốc. Ngược lại, Harris có cách tiếp cận chọn lọc hơn, mặc dù bà vẫn coi Trung Quốc là mục tiêu chính trong các quy định hạn chế thương mại. Tuy nhiên, cả hai ứng cử viên đều cần nguồn ngân sách đáng kể để thực hiện các kế hoạch của mình. Do đó, tăng chi tiêu ngân sách quốc gia – và do đó làm tăng tỷ lệ thâm hụt ngân sách liên bang so với GDP – dường như là một yếu tố chung cho bất kỳ chính quyền nào, đặc biệt là trong những năm đầu của nhiệm kỳ tổng thống.
Việt Nam, với nền kinh tế rất mở – trong đó doanh thu thương mại chiếm 158% GDP, Hoa Kỳ là đối tác xuất khẩu lớn nhất (xuất siêu 83 tỷ USD) và Trung Quốc là đối tác nhập khẩu lớn nhất (nhập siêu 49 tỷ USD) – cũng không tránh khỏi ảnh hưởng từ kết quả bầu cử Mỹ. Chúng tôi thấy tác động này sẽ diễn ra theo hai cách chính:
Tác động ngắn hạn : VNĐ có khả năng phải đối mặt với áp lực giảm giá lớn hơn nếu Trump thắng cử và thực hiện các chính sách kinh tế của mình, vì những điều này chủ yếu làm tăng giá trị USD. Điều này sẽ khiến dư địa chính sách tiền tệ của Việt Nam không còn, từ đó tác động tiêu cực tới nền kinh tế nói chung và khả năng sinh lời của ngành ngân hàng nói riêng. Thêm vào đó, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ có thể gặp thách thức nếu Trump áp dụng thuế nhập khẩu đối với tất cả hàng hóa như ông tuyên bố. Các ngành xuất khẩu (thủy sản, dệt may, săm lốp, đồ gỗ, thép, v..v..) có thể sẽ đối mặt với khó khăn trong ngắn hạn về chính sách thuế, và khó khăn trong dài hạn về việc suy giảm nhu cầu từ thị trường Mỹ nếu hàng hóa nhập khẩu trở nên quá đắt đỏ. Tuy nhiên, khó khăn này có thể bù đắp phần nào nếu các doanh nghiệp Việt Nam có thể lấy được một phần miếng bánh xuất khẩu từ Trung Quốc.
Triển vọng dài hạn: Việc giảm sự phụ thuộc vào nguồn hàng hóa từ Trung Quốc là chiến lược xuyên suốt của hai đời tổng thống Mỹ gần đây. Vì vậy, xu hướng FDI từ Trung Quốc sang các quốc gia lân cận, trong đó có Việt Nam được dự báo sẽ tiếp diễn trong các năm tới. Điều này sẽ tiếp tục hỗ trợ sự tăng trưởng FDI của Việt Nam. Các doanh nghiệp bất động sản khu công nghiệp, vận tải & kho bãi sẽ được hưởng lợi nhờ sản lượng hàng hóa gia tăng
